Artykuł

Fonoholizm, czyli uzależnienie od telefonu komórkowego. Fonoholizm sprawia, że osoba uzależniona zaniedbuje pracę, edukację, relacje z innymi i swoje pasje. Telefony są symbolem dzisiejszej epoki. Kiedyś wynalazek ten służył tylko do pilnego kontaktu z drugą osobą. Technologia jednak szybko poszła do przodu. Dziś telefony mają mnóstwo różnych funkcji, aplikacji, dostęp do Internetu. Na przestrzeni lat jego możliwości uległy znacznemu rozszerzeniu i dziś jest urządzeniem wielofunkcyjnym. Oprócz wykonywania połączeń i wysyłania wiadomości SMS oraz MMS, telefon pozwala nam na przeglądnie zdjęć, robienie ich oraz nagrywanie filmów. Praktycznie wszystkie telefony komórkowe są dziś wyposażone w dobrej jakości kamery i aparaty cyfrowe. Telefony komórkowe pozwalają nam również na przeglądanie różnorodnych stron internetowych, korzystanie z portali społecznościowych i wysyłanie wiadomości. To bardzo wygodne, ponieważ mamy dostęp do sieci w każdej chwili. To jednak nadal nie wszystko, co oferują nam dziś współczesne telefony komórkowe. Skoro mamy dostęp do Internetu, możemy śmiało korzystać także ze swojego konta bankowego, robić zakupy i podejmować wiele innych aktywności.

Podczas zajęć psychoedukacyjnych z pedagogiem uczniowie mogli dowiedzieć się czym jest fonoholizm i jaka jest realna skala e-uzależnień, jakie są objawy nadużywania Internetu i smartfona, dlaczego nadużywanie internetu i smartfona ma negatywny wpływ na wyniki w nauce oraz na nasze relacje, co zrobić, aby używanie smartfona i internetu było bezpieczne i przynosiło nam korzyści? Ponadto uczniowie dowiedzieli się co to jest higiena cyfrowa i zasady ekranowe – jak je wprowadzić w szkole i w domu. Uczniowie uczyli się także, że dzisiejsze telefony zwalniają nas z myślenia, rozwijania pamięci. Dlatego też warto rozwijać funkcje poznawcze i dbać o rozwój i kondycję naszego mózgu.

Uzależnienie od telefonu objawia się przede wszystkim:

• ciągłym przymusem korzystania z niego,
• ciągłym zerkaniem na ekran w poszukiwaniu nowych powiadomień,
• posiadaniem telefonu zawsze przy sobie, • złością i frustracją, gdy nie można skorzystać z telefonu,
• unikaniem bezpośrednich kontaktów z innymi ludźmi, spotkań towarzyskich,
• strachem przed rozładowaniem się telefonu (koniecznością noszenia przy sobie ładowarki/powerbanku),
• ciągłym nasłuchiwaniem dźwięku połączeń lub powiadomień, a nawet słyszeniem dźwięków fantomowych,
• coraz dłuższym czasem spędzanym przed ekranem telefonu,
• zaniedbywaniem codziennych obowiązków,
• poświęcaniem czasu na sen, by spędzić go przed ekranem telefonu,
• oszukiwaniem bliskich co do ilości czasu spędzanego z telefonem w dłoni,
• utwierdzaniem innych, że wszystko mamy pod kontrolą, a telefon jest nam potrzebny z całkowicie praktycznych powodów.

Niezależnie od tego, czy jesteśmy uzależnieni od rozmów telefonicznych, wysyłania wiadomości tekstowych, gier mobilnych, czy od samego faktu posiadania telefonu, fonoholizm staje się przyczyną wielu problemów.

Do negatywnych skutków fizycznych należą:

• bóle głowy,
• przemęczenie,
• ból oczu,
• bóle i zwyrodnienia mięśniowo-stawowe (np. bóle karku, pleców).

Negatywne skutki psychiczne obejmują:

• nomofobię, czyli lęk przed utratą dostępu do telefonu,
• FOMO (z ang. fear of missing out), czyli lęk przed ominięciem czegoś – wizja braku powiadomień z mediów społecznościowych lub ich nie wychwycenia wywołuje silny lęk i frustrację,
• problemy ze snem,
• zwiększoną podatność na depresję, zaburzenia lękowe i obniżoną samoocenę.

Negatywne skutki społeczne wiążą się z:

• osłabieniem więzi z najbliższymi,
• rezygnacją z tradycyjnych rozmów, spotkań towarzyskich, aktywnego spędzania czasu,
• pojawieniem się problemów w życiu zawodowym, w tym długów.

Nadmierne sięganie po telefon zmniejsza kreatywność, produktywność i zdolność do koncentracji, a także prowadzi do przewlekłego zmęczenia i obniżenia nastroju.

Jak sobie radzić z ciągłą potrzebą „patrzenia się w smartfona”:

1. Daj sobie czas na “nicnierobienie”.
2. Zastąp “scrollowanie” czytaniem.
3. Usuń ze smartfona aplikacje, z których nie korzystasz lub które zabierają Ci zbyt wiele czasu.
4. Wprowadź do swojego życia elementy praktyki uważności.
5. Co masz zrobić, zrób teraz.
6. Odłóż telefon, gdy uczysz się lub pracujesz.
7. Rozwijaj swoje pasje i zainteresowania.
8. Zadbaj o relacje z najbliższymi.